Έργο: Yoik of taygetus
Αρχιτεκτονικό γραφείο: Z-Level
Αρχιτέκτων: Έλενα Ζερβουδάκη
Ομάδα μελέτης: Αννίτα Κρόκου, Δάφνη Αρνελλου
Εμβαδόν κατοικίας: 88 τ.μ.
Βοηθητικοί χώροι: 38 τ.μ.
Μέγεθος οικοπέδου: 418 τ.μ.
Περιοχή: Λακωνία, Πελοπόννησος
Φωτογράφος: Viceversa, Άντζελα Βαρβέρη & Γιώργος Χατζάκος
Το κτίριο βρίσκεται σε ένα βυζαντινό οικισμό στις ανατολικές πλαγιές του Ταϋγέτου, στην άκρη του φαραγγιού Ανακώλου, με θέα στην πεδιάδα της Λακωνίας. Για να ανεβείτε στο φαράγγι, περνάτε ανάμεσα σε γιγάντιους βραχώδεις σχηματισμούς, δίπλα από τρεχούμενα νερά για να δείτε στο βάθος το μεγαλείο του Ταϋγέτου. Η γύρω περιοχή είναι εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και αποτελεί μέρος του Δικτύου Natura 2000.
Η αρχιτέκτων Έλενα Ζερβουδάκη γνώριζε καλά τον τόπο πριν αναλάβει αυτό το έργο. Οι κάτοικοι, που αγαπούν τη μουσική, μας είχαν φιλοξενήσει πολλές φορές με την ομάδα των κρουστών μας, για να λάβουμε μέρος σε μουσικές δραστηριότητες, σεμινάρια και παραδοσιακές αποκριάτικες μεταμφιέσεις.
Αυτή η σχέση είναι που έδωσε στο σπίτι το όνομά του, Yoik of Taygetus. Το Yoik ή Joik είναι μία από τις παλαιότερες φωνητικές παραδόσεις στην Ευρώπη που αναφέρεται σε αυτή την πολύ χαρακτηριστική μουσική μορφή που ερμηνεύεται από τους Sami, ο πολιτισμός των οποίων είναι ο αρχαιότερος πολιτισμός στη Λαπωνία. Κάθε yoik είναι ένας ήχος, ένα τραγούδι, μια πιο προσωπική έκφραση αφιερωμένη σε ένα άτομο, ένα ζώο ή ένα τοπίο. Το yoik εκφράζει την αναφορά του με πνευματικό τρόπο, χρησιμοποιώντας τους ήχους της φύσης.
Ακριβώς όπως ένα yoik αποτυπώνει την αύρα των ανθρώπων και των πραγμάτων στον άυλο κόσμο της μουσικής, έτσι και αυτό το σπίτι μεταφέρει κάτι από την ψυχή αυτής της ορεινής περιοχής στον υλικό, σύγχρονο κόσμο, χρησιμοποιώντας τοπικές φόρμες και φυσικά υλικά.
Στο οικόπεδο προϋπήρχε ένα ερειπωμένο πέτρινο κτίσμα με τοξωτή στέγη και μια αυλή, το «κατώι» που φιλοξενούσε τα ζώα. Η συνολική λύση για την κατοικία προτείνει ένα νέο επίπεδο κατοίκησης που βρίσκεται πάνω από το επίπεδο του ερειπίου, συμβολίζοντας την πρόοδο και δημιουργώντας νέα ιστορική διαστρωμάτωση στη διαδοχή των χρονικών και χωρικών στρωμάτων του χωριού.
Το κτίσμα κατασκευάστηκε κάτω από το επίπεδο του δρόμου, έτσι ώστε να εντάσσεται ηπιότερα στο περιβάλλον. Ένας περιπατητής, διασχίζοντας το μονοπάτι δεν θα εμποδιστεί από το ύψος της κατοικίας και έτσι δεν θα χάσει από τα μάτια του τη συνολική θέα του τοπίου και της οροσειράς.
Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ήθελε ένα χειμερινό καταφύγιο, ο σχεδιασμός του οποίου θα πρόσφερε ευελιξία στην χρήση του, ώστε να μπορεί να το χρησιμοποιήσει είτε μόνος του είτε, σε άλλες περιπτώσεις, συνοδευόμενος από την οικογένεια και τους φίλους του. Αυτό οδήγησε τους μελετητές του αρχιτεκτονικού γραφείου z-level σε μια σπονδυλωτή κατασκευή με τρία διακριτά τμήματα, τα οποία μπορούν να απομονωθούν ή να ενοποιηθούν κατά βούληση: το «λιακωτό» που είναι η είσοδος του σπιτιού, το «μακρυνάρι» που είναι ο κεντρικός χώρος της κατοικίας και τα «δωμάτια» που είναι ο χώρος για τα δύο υπνοδωμάτια και τα μπάνια.
Το "λιακωτό" είναι ο χώρος της εισόδου που αιωρείται πάνω από την παλιά αυλή. Μια «γέφυρα» ανοιχτή και στις δύο πλευρές με μικρά ένθετα παράθυρα ή «τζαμιλίκια» παραπέμπει στα παραδοσιακά λιακωτά και ενώνει τα δύο μέρη του σπιτιού, ενώ ταυτόχρονα συνδέει οπτικά τα δύο σημεία του ορίζοντα, ανατολή και δύση, αφήνοντας το βλέμμα να περιπλανηθεί προς τον κάμπο.
Το "μακρυνάρι" είναι η περιοχή της ημερήσιας διαβίωσης που εκτείνεται σε όλο το μήκος της κατοικίας στη νοτιοδυτική πλευρά της κύριας εισόδου. Το μακρυνάρι είναι ανοιχτό στη θέα και κοιτάζει κατηφορικά, μέσα στο φαράγγι και τα βουνά που το πλαισιώνουν. Η ενιαία γυάλινη επιφάνεια φέρνει φως και ζεστασιά στο σπίτι τους χειμερινούς μήνες, καθώς οι ώρες φωτός της ημέρας είναι λίγες και το ηλιοβασίλεμα έρχεται νωρίς κάτω από τη βαριά σκιά του Ταϋγέτου.
Τα "δωμάτια" βρίσκονται στα βορειοανατολικά της κεντρικής εισόδου και είναι ο χώρος διανυκτέρευσης και διαθέτει δύο υπνοδωμάτια και τα μπάνια. Ο χώρος αυτός, που τοποθετήθηκε πάνω από το αρχικό πέτρινο κτίσμα και ακολουθεί το περίγραμμά του, αποτελεί μια ξεχωριστή, ανεξάρτητη, σύνθετη κατασκευή, που δεν στηρίζεται στο παλαιότερο κτίριο. Το εξωτερικό είναι ντυμένο με ξύλινες σανίδες, όπως πολλά σπίτια του χωριού.
Το αρχικό κτίριο διατηρήθηκε και θεωρήθηκε ως ένα ξεχωριστό στοιχείο από το παρελθόν, ένα μόνιμο αποτύπωμα μνήμης. Δεν υπάρχουν παρεμβάσεις εκτός από τις απαραίτητες υποστηρικτικές εργασίες στο πνεύμα της αποκατάστασης και όχι της οικιακής χρήσης. Η πρόσβαση γίνεται μέσω μίας εξωτερικής σκάλας, καθώς το κτίριο δεν ενώνει λειτουργικά την υπόλοιπη κατοικία, υπονοώντας τη διαφορετική ταυτότητα και προέλευσή του.
Η Έλενα Ζερβουδάκη και η ομάδα μελέτης του γραφείου Z-level Architecture, Αννίτα Κρόκου και Δάφνη Αρνελλου, επέλεξαν έναν συνδυασμό παραδοσιακών και σύγχρονων υλικών. Η φέρουσα κατασκευή του ισογείου είναι εν μέρει πέτρινη, εν μέρει τοιχοποιία με YTONG και εν μέρει μεταλλικός σκελετός. Τα δάπεδα είναι αυτοεπιπεδούμενα μονόχρωμα, η εσωτερική ξυλεία είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης με καπλαμά οξιάς, ενώ η εξωτερική επένδυση είναι από κόντρα πλακέ θαλάσσης με ξύλο πεύκου. Η κατοικία "Yoik of Taygetus" κατασκευάστηκε από μικρούς ντόπιους εργολάβους.
Το κτίριο έχει μικρό ενεργειακό αποτύπωμα, καθώς χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα θερμομονωτικά υλικά, αντλίες θερμότητας, αυτοματισμοί και παθητικά ηλιακά συστήματα. Ο προσανατολισμός της κατοικίας στο οικόπεδο και το υπερυψωμένο επίπεδο του δαπέδου, που δημιουργεί μια κλειστή ζώνη αέρα μεταξύ του φυσικού εδάφους και της κατοικίας, βελτίωσαν σημαντικά τα θερμικά χαρακτηριστικά του.
Πηγή: z-level.gr
Σημείωση: Στο blog του ιστότοπου της INFOCASA, κάθε Σάββατο, θα σας παρουσιάζουμε μία ιδιαίτερη κατοικία, που δεν αποτελεί πρόταση αγοράς αλλά εκφράζει την αισθητική μας και ελπίζουμε και την δική σας. Μία κατοικία που μπορεί να σας ταξιδέψει και να σας κάνει να ονειρευτείτε ή να σας προσφέρει μικρές ή μεγάλες λύσεις διακόσμησης. Ένα σπίτι που θα προσπερνά πάντα το μέγεθος, την περιοχή, το κόστος κατασκευής ή ανακαίνισης και θα εστιάζει στην άνεση, την λειτουργικότητα, την αισθητική.
